بهينه ساز فناوري اطلاعات و ارتباطات دكتر امين گلستاني
کار با پوشه ها و فایل ها
مقدمه
در اين بخش شما با چگونگي مديريت و سازماندهي پوشه ها و فايل در ويندوز آشنا خواهيد شد. با بهره گيري از كاوشگر ويندوز عملياتي نظير ساخت پوشه، حذف پوشه، تغيير نام پوشه و احياي يك پوشه حذف شده را تمرين خواهيد نمود و نحوه ساخت يك فايل متني ساده را توسط نرم افزار –Notepad- فرا خواهيد گرفت. ضمن كپي و جابجايي فايل ها و پوشه ها ، ياد مي گيريد چگونه چندين پوشه يا فايل را در يك مرحله جهت انجام عملياتي خاص انتخاب نمائيد.
آشنایی با نوارهای منو، نوار ابزار و ميانبرها
در اين قسمت نوارهاي منو و نوارهاي ابزار را مي آموزيم كه در برنامه هاي كاربردي ويندوز يك عمل را با روش متفاوت انجام مي دهند. اولين روش استفاده از نوار منو مي باشد. روي منوي start كليك كنيد.
روي نشانه Microsoft word كليك كنيد
در پنجره word در زير نوار title bar نوار منو قرارداد كه شامل چندين كلمه با فواصلي از يكديگر است با انتخاب هر يك از اين كلمات يك منو در زير آن باز مي شود. براي نمايش فرامين قابل دسترسي در منو file بر روي آن كليك نمائيد.
با انجام اين عمل فهرستي از فرامين مربوط در منو ظاهر مي شود. به طور نمونه براي ذخيره سند word مي توانيد فرمان save را انتخاب كنيد. پنجره برنامه هاي كاربردي ويندوز در بسيار از منوهاي متداول مشترك هستند لذا اگر در يكي از برنامه ها مفهوم كلي منوها را درك كنيد. در آن صورت قادر خواهيد بود كه از بيشتر برنامه ها به روش مشابه استفاده نماييد. از فرامين اين منو مانند new براي ايجاد فايل جديد، open باز نمودن فايلي كه قبلا ذخيره شده، save ذخيره فايل جاري ،save as ذخيره فايل جاري تحت يك نام جديد ، print چاپ فايل و از exit براي خروج از برنامه استفاده مي نمائيم. روي نقطه اي خارج از منو كليك كنيد تا منوي مربوطه بسته شود.
روي منوي edit كليك كنيد. از فرامين اين منو مي توانيد به منظور كپي و جابجايي فايلها و پوشه ها استفاده نماييد.
روي نقطه اي خارج از منو كليك كنيد.
روي منوي view كليك كنيد. از اين منو براي تنظيم انواع نحوه نمايش متن استفاده مي نمائيم.
روي نقطه اي خارج از منو كليك كنيد.
روي منوي help كليك كنيد. از فرامين اين منو به منظور نمايش online اطلاعات راهنما درباره برنامه مورد استفاده بهره برداري مي شود . روي نقطه اي خارج از منو كليك كنيد.
با كليك روي گزينه هاي نوار ابزار مي توان به تعدادي از گزينه هاي پر كاربرد درون منوها دسترسي پيدا نمود.
گزينه هاي نوار ابزار عبارتند از ابزارهايي نظيرفايل جديد باز كردن فايل ذخيره كردن فايل چاپ كردن پيش نمايش غلط ياب برش دادن كپي كردن و چسباندن مي باشد. برنامة Microsoft Word را ببنديد.
آشنایی با Windows Explorer
در اين قسمت كار با كاوشگر ويندوز، (windows explorer) را مي آموزيم. از اين برنامه مي توانيد براي مشاهده پوشه ها، فايل ها و سلسه مراتب قرار گرفتن زير پوشه ها استفاده نمائيد. همچنين مي توانيد عملياتي نظير تغيير نام، كپي، جابجايي و حذف پوشه ها و فايل ها را با كاوشگر ويندوز راحتر انجام دهيد.
روي منوي start كليك كنيد.
گزينه all programs را انتخاب نمائيد.
از درون منوي باز شده روي گزينه accessories كليك نمائيد. روي windows explorer كليك نمائيد.
همانطور كه مشاهده مي نمائيد برنامه كاربردي windows explorer شامل دو قاب يا فريم مي باشد. فريم سمت چپ ساختار درختي درايوها، پوشه ها و زير پوشه ها را مشخص مي نمايد. و در فريم سمت راست مي توانيد محتويات درايوها، پوشه ها و نتيجتا فايل ها را مشاهده نمائيد. بعنوان مثال روي آيكن my computer كليك نمائيد.
محتويات اين آيكن درايوهاي ديسك سخت، ديسك نرم و CD-ROM مي باشند همانطور كه مشاهده مي نمائيد در فريم سمت چپ در زير آيكن my computer قابل مشاهده هستند همين طور در فريم سمت راست نيز مشاهده مي شوند. در نوار menu روي منوي view كليك نمائيد
و از درون آن گزينه details را انتخاب نمائيد.
بله درست فهميديد با اين كار ضمن تغيير نحوه نمايش محتويات پنجرة my computer اطلاعات بيشتري نيز در مورد هر يك بدست مي آوريد. در امتداد لبه پائين پنجره windows explorer يعني در نوار وضعيت يا (status bar) مي توانيد تعداد اقلامي كه در پوشه باز فعلي وجود دارد را ببينيد همچنين ميزان فضاي اشغال شده و ميزان فضاي آزاد ديسك را مشاهده نمائيد. بروي نشانه درايو C: كليك نمائيد.
حال به نوار status bar توجه نمايد. بروي پوشه windows دابل كليك نمائيد.
اكنون مي توانيد محتويات درون اين پوشه را ببينيد همانطور كه ملاحظه مي فرمائيد اسامي پوشه ها در ابتدا فهرست شده و بعد از آنها اسامي فايل ها آمده است. در فريم سمت چپ windows explorer اگر در جلوي نام يك پوشه علامت مثبت (+) يا منفي (-) وجود نداشته باشد بدين معني است كه آن پوشه فاقد زير پوشه مي باشد. علامت مثبت نشان دهنده اين است كه پوشه حاوي تعداد زير پوشه و احتمالا فايل مي باشد با كليك نمودن بروي علامت مثبت يك پوشه مي توان آنرا باز نموده و محتويات داخل آنرا بصورت درختي مشاهده نمود. براي بستن پوشه كافيست روي علامت منفي آن كليك نمائيد تا تبديل به يك علامت مثبت شود. پنجره windows explorer را ببينيد.
کاربا پوشه ها
در اين قسمت با مديريت پوشه ها آشنا مي شويم. حال يك پوشه جديد توسط windows explorer ايجاد مي نمائيم. ابتداروي منويStartکليک نماييد.
دستور All programsرا انتخاب نماييد.
از منوي باز شده گزينه Accessoriesرا انتخاب نماييد
از منوي جديدروي گزينه windows Eplorerکليک نماييد.
روي آيكن my computer كليك نمائيد.
روي درايو D: دابل كليك نمائيد.
روی منوی فایل کلیک نمایید. .
از درون منوي file گزينه new را انتخاب نمائيد.
حال از درون منوي باز شده بروي folder كليك نمائيد.
يك پوشه جديد با نام Newfolder در داخل درايو D: در انتهاي فهرست موجود در سمت راست ايجاد مي شود. همانطور كه مشاهده مي نمائيد نام پوشه ايجاد شده آبي رنگ است و اين بدان معناست كه شما مي توانيد يك نام براي پوشه خود تايپ نمائيد. كلمة test1 را تايپ نمائيد.
در يك جاي خالي صفحه براي تثبيت نام مورد نظرتان كليك نمائيد.
بهمين صورت يك پوشه ديگر با نام test2 ايجاد مي نماييم.روي منوي Fileکليک نماييد.
روي گزينه Newکليک نماييد
حال از درون منوي باز شده بروي folderکليک نماييد
نام Test2را به آن اختصاص دهيد
در يک جاي خالي صفحه براي تثبيت نام مورد نظرتان کليک نماييد.
حال مي خواهيم يك زير پوشه براي test1 ايجاد نمائيم. بروي پوشه test1 در فريم سمت راست دابل كليك نمائيد.
پوشه test1 هم اكنون باز شده است اگر به نوار آدرس دقت نمائيد شما هم اكنون در درايو و داخل پوشه test1 قرار داريد حال از طريق منوي file يك پوشه جديد ايجاد مي نماييم. روي منوي Fileکليک نماييد
روي گزينه Newکليک نماييد.
گزینه folderرا انتخاب نمایید.
اسم آن را sub folder test1 قرار دهيد.
در يک جاي خالي براي تثبيت نام مورد نظرتان کليک نماييد
بدين ترتيب شما يك زير پوشه در داخل پوشه test1 ايجاد نموديد مي توانيد پوشه ها و زير پوشه هاي زيادي به دلخواه خود براي سازماندهي فايل ها كه قرار است درون اين پوشه ها قرار بگيرند ايجاد نمائيد.
حال چگونگي تغييرنام يك پوشه را تمرين مي نمائيم. در فريم سمت چپ روي پوشه test2 كليك نمائيد
روی منوی فایل کلیک کنید.
حال از درون منوي فايل گزينه Rename را انتخاب نمائيد
مي بينيد كه نام پوشه test2 آبي رنگ شده است و اين بدين معناست كه آمده دريافت نام جديد مي باشد. نام newtest را تايپ نمائيد
و در يك جاي خالي صفحه براي تثبيت اين نام كليك نمائيد.
چگونگي حذف يك پوشه دلخواه را شرح مي دهيم. روي پوشه newtest كليك نمائيد تا رنگ ان تغيير يابد
روی منوی fileکلیک نمایید
روی گزینه Delete كليك نمائيد
همانطور كه مشاهده مي نمائيد يك كادر محاوره اي باز مي شود كه از شما سئوال مي نمايد كه آيا مطمئن هستيد كه مي خوا هيد اين پوشه را درون سطل بازيافت قرار دهيد روي دكمه yes كليك نمائيد تا عمل حذف انجام شود
بدين ترتيب پوشه newtest از داخل درايو d حذف شده و به سطل بازيافت انتقال يافت. حال پوشه حذف شده را دوباره احياء مي نمائيد. در فريم سمت چپ روي آيكن recycle bin كليك نمائيد.
محتواي سطل بازيافت را در فرم سمت راست مشاهده مي نمائيد. پوشه newtest را انتخاب نمائيد تا رنگ آن تغيير يابد
حال روي منوي file کليک نماييد.
گزينه restore را انتخاب نمائيد
اگر دقت نمائيد پوشه newtest از داخل recycle bin حذف شد و اين بدين معناست كه پوشه مورد نظر به محل اوليه خود كه از آنجا حذف شده بود بازگشت. بروي درايو D كليك نمائيد تا پوشه احياء‌شده را مشاهده نمائيد. پنجرة Windows Explorer را ببنديد.
کار با فایل ها
در اين قسمت چگونگي ساخت يك فايل متني ساده و ذخيره آن را در ديسك سخت كامپيوتر مي آموزيم.
همانطور كه قبلا گفته شد يك فايل مبناي ذخيره اطلاعات در كامپيوتر است و اكثر فايل ها توسط برنامه هاي كاربردي ايجاد مي شوند مثلا يك فايل صفحه گسترده با پسوند xls توسط برنامه Microsoft excel ساخته مي شود يا يك فايل متني با پسوند Doc توسط برنامة Microsoft Word ايجاد مي شود. حال با يكديگر ساده ترين نوع فابل متني (plain text) كه فقط شامل كلمات، اعداد و علامت گذاري است و فاقد هر گونه شكل دهي هاي فانتزي و گرافيكي مي باشد را ايجاد مي نمائيم. برنامه اي كه در ويندوز براي ايجاد فايل متني ساده به كبروي گزينه All program كليك نمائيد.
کپی وجا بجایی فایلها
در اين قسمت كپي و جابجا نمودن فايل ها و پوشه ها را مي آموزيم و با نحوه انتخاب چندين فايل يا پوشه بطور همزمان جهت انجام عملياتي خاص آشنا خواهيم شد. ابتدا نحوه كپي نمودن يك پوشه يا فايل را تمرين مي نمائيم. گاها لازم است جهت اطمينان بيشتر از فايل هاي خود چندين نسخه نگهداري نمائيد تا در صورت از بين رفتن يك نسخه اطلاعات شما محفوظ بماند به اين عمل تهيه نسخه پشتيبان يا Backup گويند.
در ضمن ممكن است بخواهيد يك فايل را روي يك فلاپي كپي نمائيد يا از درون يك CD يا فلاپي به داخل كامپيوتر خود انتقال دهيد. روي منوي Startکليک نماييد.
روي گزينه All programsکليک نماييد
از منوي باز شده گزينهAccessories را انتخاب نماييد. برنامه windows explorer را باز نمائيد.
بروي درايو D: كليك نمائيد تا محتويات آنرا در سمت راست مشاهده نمائيد. پوشه archive را انتخاب نمائيد.
روی منوی edit کلیک کنید. از درون منوي Edit گزينه Copy را انتخاب نمائيد.
با اين كار يك نسخه از پوشه Archive در محلي بنام Clipboard قرار مي گيرد. Clipboard يك ناحيه براي ذخيره سازي موقت است لذا با خاموش شدن كامپيوتر اطلاعات درون آن پاك مي شود ولي تا قبل از خاموش شدن يا كپي مجدد يك پوشه يا فايل مي توان به دفعات متعدد از محتويات آن استفاده نمود. در frame سمت چپ بر روی my document کلیک کنید روي منوي Edit کليک نماييد .گزينه paste را انتخاب نمائيد.
همانطور كه مشاهده مي نمائيد يك نسخه از پوشه archive در پوشه My Document ريخته مي شود حال روي درايو C كليك نمائيد . روي منوي Edit کليک کنيد. گزينه paste را انتخاب نمائيد مجددا نسخه ديگري از پوشه archive در درايو C كپي شد. با اين عمل ضمن كپي پوشه archive ما چندين نسخه پشتيبان يا Backup از آن تهيه نموديم. حال طريقه جابجايي يك فايل را انجام مي دهيم اين عمل شباهت بسياري به عمليات Copy دارد با اين تفاوت كه فقط يك نسخه جابجا مي شود و از يك مبدا به يك مقصد كه ما مشخص مي نمائيم تغيير مكان مي دهد. بروي درايو D كليك نمائيد.
حال بروي پوشه Archive دابل كليك نمائيد تا باز شود.
فايل Newnamefile.txt را انتخاب نمائيد . روي منوي Edit کليک کنيد.
از درون منوي Edit گزينه Cut را انتخاب نمائيد.
بروي پوشه My document كليك نمائيد تا محتويات آن نمايان شو د
روي منوي Edit کليک کنيد. حال از طريق منوي Edit گزينه Paste را انتخاب نموده تا فايل مورد نظر به پوشه My Document نقل مكان نمايد.
با اين كار ضمن مرتب نمودن فايل ها و پوشه ها مي توان درايو خاصي را پر يا خالي نمودن و براي قرار دادن فايل هاي ديگر جا باز نمود. تا به حال فكر كرده ايد اگر بخواهيد چندين فايل را كپي، جابجا يا حذف نمائيد لازم نيست اين اعمال را به دفعات براي هر فايل يا پوشه انجام دهيد كافيست فايل ها و پوشه هاي مورد نظر را همزمان انتخاب نمائيد و يك بار عمليات مورد نظر خود را برا يهمگي انجام دهيد. بروي درايو c كليك نمائيد تا محتويات آن در سمت راست ظاهر شود.
روي منوي Edit کليک کنيد. از درون منوي Edit گزينه Select All را انتخاب نمائيد
با اين كار تمامي فايل ها و پوشه هاي موجود در درايو C رنگي شده و اين بدان معناست كه همه اين فايل ها و پوشه ها انتخاب شده اند. چنانچه عمليات خاصي روي يكي از آنها انجام شود اين عمليات بروي همگي اجرا خواهد شد. در يك جاي خالي كليك نمائيد تا از حالت انتخاب خارج شوند.
بروي اولين پوشه فهرست سمت راست كليك مي نماييم . دكمه Shift را نگه داشته و در همين حالت روي پوشه پنجم كليك مي نماييم . مي بينيد كه به اين طريق هر ۵ پوشه انتخاب مي شوند. اين كار را با Drag نمودن نيز مي توان انجام داد. چنانچه پوشه ها يا فايل مجاور هم نباشند مي توانيد دكمه Ctrl را نگه داشته و فايل ها و پوشه هاي مورد نظر خود را يكي يكي توسط ماوس انتخاب نمائيد. روي دکمه Closeجهت بسته شدن اين پنجره کليک نماييد.
