سیستم های اطلاعات مدیریت (Management Information systems) ، به مطالعه سیستم های اطلاعاتی در سازمان می پردازد. سیستم اطلاعاتی، سیستمی متشکل از شبکه ای از کانال های ارتباطی است که در سازمان مورد استفاده قرار می گیرد. اجزای سیستم اطلاعاتی، جمع آوری و دستکاری داده ها و اطلاعات را انجام می دهند. این اجزا شامل سخت افزار، نرم افزار، افراد، سیستم های مخابراتی و داده ها هستند. فعالیت هایی که در این زمینه صورت می گیرند، عبارتند از : ورود داده ها، پردازش داده ها، ذخیره سازی داده ها و اطلاعات و تولید خروجی هایی نظیر گزارشات مدیریتی.
درواقع سیستم MIS سیستمی است كه جمع آوری، كنترل و پالایش داده های مورد نیاز سازمان را بر عهده داشته و با به كارگیری روش های مناسب هر سازمان ، اطلاعات پالایش شده را به منظور تصمیم ، برنامه ریزی و كنترل كلیه فرایندها در اختیار سطوح مختلف مدیران قرار می دهد را سیستم اطلا عات مدیریت (MIS) می نامند.
سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی یکپارچه متشکل از کاربر و ماشین برای ارائه اطلاعات در پشتیبانی از عملیات، مدیریت و تصمیم گیری در سازمان است. این سیستم از نرم افزار و سخت افزار رایانه ای، راهنماها و دستورالعمل ها، مدل هایی برای تحلیل، برنامه ریزی، کنترل و تصمیم گیری و یک پایگاه اطلاعات بهره می گیرد. سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی است که داده های محیطی را جمع آوری و داده های تبادلات و عملیات سازمانی را ثبت می کند و سپس آن ها را فیلتر، سازمان دهی و انتخاب کرده و به عنوان اطلاعات به مدیران ارائه می نماید و ابزاری برای مدیران فراهم می آورد که اطلاعات مورد نیاز خود را تولید نمایند.
مزایای پیاده سازی MIS :
- تسلط سیستم بر كلیه روش ها و رویه های سازمان
- ایجاد ساختارهای مناسب تصمیم گیری
- یكپارچگی ارتباطی كلیه سیستمها
- افزایش بهره وری بیشتر در سازمان
- جلوگیری از تكرار بیهوده اطلاعات
- سهولت و سرعت دست یابی به اطلا عات متفرق در یك نگاه
سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی یکپارچه، رایانه ای و کاربر ماشین است که اطلاعات لازم برای حمایت از عملیات و تصمیم گیری فراهم می کند.
عناصر اصلی این سیستم عبارتند از :
- سیستمی یکپارچه برای خدمت به تعداد زیادی کاربر.
- سیستمی رایانه ای که تعدادی نرم افزار اطلاعاتی را از طریق یک پایگاه اطلاعات به هم مرتبط می کند.
- رابط کاربر، ماشین که به جستجوهای فوری و موقتی پاسخ می دهد.
- ارائه اطلاعات به تمام سطوح مدیریتی
- پشتیبانی از عملیات و تصمیم گیری
کِنِت و آلدریچ اِستل شش دوره از تحول سیستم اطلاعات مدیریت را که مربوط به پنج مرحله در توسعه فناوری محاسبات است, شناسایی کردند.
- محاسبات بزرگ رایانه و رایانۀ کوچک
- رایانههای شخصی
- شبکه های سرور/کلاینت
- محاسبات سازمانی
- محاسبات انبوه
- اولین مرحله, تحت سلطه IBM و بزرگ رایانههای آنها بود؛ این کامپیوترها اغلب تمام اتاق را اشغال میکردند و نیازمند به تیمهایی برای راهاندازی آنها بودند. IBM سختافزار و نرمافزار را نیز عرضهکرد. چنانکه فناوری پیشرفت کرد, این کامپیوترها قادر به تحمل ظرفیت بیشتر, کوچکتر و ارزانتر شدند.
- دومین مرحله, در سال ۱۹۶۵ به عنوان ریزپردازنده با بزرگ رایانهها و رایانههای کوچک شروع به رقابت کرد. در اواخر سال ۱۹۷۰, فناوری رایانۀکوچک راه را به کامپیوترهای شخصی و نسبتاً ارزان داد تا به کالاهای بازار انبوه تبدیل شوند. (توجه کنید که اولین ریزپردازنده- یک دستگاه چهار بیتی برای یک ماشین حساب قابل برنامه ریزی در نظر گرفتهشده- در سال ۱۹۷۱ ساخته شد و سیستمهای مبتنی بر ریزپردازنده برای چندین سال در دسترس نبودند. محصول MITS به نام Altair 8800 اولین سیستم مبتنی بر ریزپردازنده شناخته شده بود, که به طور نزدیکی توسط اپل I و II دنبال شد. IBM PC درسال ۱۹۸۱ معرفی شد که به طور گسترده ای برای کسب و کار مطلوبتر بود.)
- چنانچه پیچیدگی فنی افزایش یافت و هزینه ها کاهش پیدا کرد, نیاز به انتشار اطلاعات داخل یک سازمان نیز به دوره سوم (کلاینت/سرور) رشد کرد و کامپیوترهایی که در یک شبکهی عمومی بودند، به اطلاعات سهم بندی شدهای در یک سرور دسترسی پیدا کردند. این برای هزاران و حتی میلیون ها نفر امکان دسترسی به دادهها را به طورهمزمان فراهم کرد.
- چهارمین مرحله, توسط شبکههای پرسرعت فعال شد؛ تمام جنبه های سازمانی کسبوکار با ارائهشدن دسترسی به اطلاعات غنی, شامل ساختار مدیریت کامل گره خورد.
- پنجمین مرحله, آخرین مرحله است و شبکه فناوری را برای ارائه برنامهریزی و ذخیرۀ داده، مستقل از ساختار, محل و هویت سختافزار بکار میگیرد. این به همراه موبایل پرسرعت و شبکههای وای فای, به سطوح جدیدی از پویایی منجر شد.
مدیر نخستین وبزرگترین تصمیم گیرنده در سازمان است که در تمام فعالیتهای وی فرایند تصمیم گیری وجود دارد با توجه به تغییرات سریع وپیچیدگی محیطی که مدیران دران به فعالیت مشغولند استفاده از سیستم های اطلاعاتی مناسب برای مدیران امری حیاتی است.این تغییرات میتوانند بر تصمیم گیری یک مدیر به اشکال گوناگون تاثیر بگذارند:
۱) توسعه فناوری وسیستم های ارتباطی باعث بوجود امدن تعداد راهکارهای بیشتر می شود.
۲) پیچیدگی وحجم عملیات اتوماسیون و… باعث بوجود امدن خطا در جندین بخش سازمان شده که هزینه زیادی ناشی از خطای بوجود امده به سازمان تحمیل می شود.
۳) امکان دارد دسترسی به اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری مشکل باشد در حالیکه باید به سرعت تصمیم ها گرفته شوند.
۴) افزایش بازارهای جهانی ، مصرف کنندگی ، مداخله دولت وکاهش ثبات سیاسی، عدم قطعیت در مورد اینده را به دنبال دارند.
فناوریهای اصلی حمایت از تصمیم:
- سیستمهای حمایت ترکیبی
- سیستم حمایت از تصمیم DSS
- سیستم حمایت از تصمیم گروهی GDSS
- سیستمهای اطلاعات مدیریت عالی EIS
- سیستمهای خبره ES
- شبکه های عصبی مصنوعی ANN
در تمامی موارد مطرح شده توجه داشته باشید که یک سیستم اطلاعات می تواند رسمی و یا غیر رسمی باشد . سیستم های رسمی شامل رویه های توافقی ، ورودی ها و خروجی های استاندارد و تعاریف ثابت می باشند . برای نمونه سیستم حسابداری شرکت یک سیستم اطلاعات رسمی می باشد که تراکنش های مالی را پردازش می کند . سیستم های غیر رسمی شکل های مختلفی به خود می گیرند که از شبکه شایعه پراکنی یک اداره تا گروهی از دوستان که به تبادل نامه ها به صورت الکترونیکی می پردازند را در بر می گیرد. آگاهی از سیستم های غیر رسمی برای مدیریت امری مهم محسوب می شود . این سیستم ها از منابع اطلاعات استفاده می نمایند و گاهی اوقات با سیستم های رسمی تداخل پیدا می کنن. آن ها در مقاومت کارکنان در برابر تغییر نیز نقش بسزایی ایفا می کنند .
با تشکر