مولف: دکتر امین گلستانی، پژوهشگر و مدرس علوم استراتژي فناوري اطلاعات
چکیده متن مقاله:
هر از چند وقتی در دنیای فناوری، خبری از پیدایش گونهای جدید و اعجابانگیز مانند تولد رباتی با هوش بالاتر و توانایی برتر نسبت به نسل سابق خود به گوش میرسد و رسانهها گاهی در مورد قابلیتهای سختافزاری و فیزیکی و گاهی در خصوص قدرت پردازش و تصمیمگیریهای آنها جولان میدهند اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که بدانیم در اکثر مواقع، اخبار واصله پس از مدت طولانی از زمان پیدایش یک تکنولوژی قابلیت انتشار را پیدا میکنند و تا قبل از انتشار، در جایی در حال عملیات و بهرهبرداری بودهاند مانند تکنولوژیهای جدیدی که در صنایع نظامی، اطلاعاتی و تکنولوژیک برای مدتها مورد استفاده قرار میگیرند و پس از تحقق اهدافی، مطالبی از آن به بیرون فاش میگردد.
همانطور که میدانید انجمنهایی در سراسر جهان در پی جمعآوری استعدادهای ناب و خلاقیتهای خاص میباشند و در این راه نیز هیچ نوع محدودیتی در جنسیت، نژاد و سن و قومیت برای خود قائل نیستند آنها در تلاشند تا با روشهای شکار خلاقیت، همواره در لبه تکنولوژی قرار داشته باشند چراکه بزرگترین سرمایه آنها چیزی جز دانشِ بهروز و ناب نیست بنابراین بهندرت به انتشار اخباری از اختراعات و اکتشافات بسیار گرانبهای خود خواهند پرداخت. عمدتا آنها ترجیح میدهند مشتقات غیرمستقیم سرچشمه دانش خود را بصورت استتارشده در دسترس قرار دهند. در برخی موارد گاهی چندین سال از عمر اطلاعاتی که بهعنوان خبر داغ فناوری به اطلاع عموم میرسد گذشته است و بسیاری از شرکتها و کشورها منافع حداکثری خود را از آن بدست آوردهاند. این موضوع در دنیای فناوری به یک اصل تبدیل شده که هر دستاورد بدیع و نوآوری، ابتدا میبایست در بالاترین تراز یعنی سرویسهای اطلاعات و نظامی پنهان بماند و سپس بصورت کاملا محرمانه به تحقق اهداف استراتژیک و تجاری بپردازد و پس از آن وارد دنیای عمومی گردد تا دیگران را از ظهور خود مطلع سازد. حال این دستاورد میتواند یک آلیاژ باشد یا میتواند در قالب یک فرمول، محصول، متدولوژی، طراحی و یا هر ماهیت دیگری که ارزش ایجاد برتری را مهیا نماید مطرح گردد.
امروزه پیدایش یک نوع نرمربات سیلیکونی که میتواند در جراحیهای داخلی بدن انسان نقشی موثر داشته باشد در راس اخبار قرار گرفته حال اینکه پژوهشها نشان از این واقعیت دارند که از زمان ارائه طرح اولیه خبرگان دانشگاه هاروارد مدت زمانی زیادی گذشته است و این طرح در مراکزی برای اهداف نامشخصی نیز بکار رفته است. مثال دیگر، ربات فوقالعاده هوشمند بوستون دینامیک بنام BigDog است که قادر میباشد با تکیه بر پاها و تنه قدرتمند خود اجسامی را در حد بلوکهای ۳۵ پوندی برابر با تقریبا ۱۵ کیلوگرم را در اندازه ۱۷ فوتی یعنی حدود ۵ متر پرتاب نماید. این ربات فعلا در ارتش مورد استفاده قرار میگیرد و اخبار حکایت از تغییرات ساختاری و افزایش قدرت پرتاب این ربات دارند. واحد تامین و پشتیبانی تجهیزات تفنگداران دریایی آمریکا (MCSC )، با استفاده از بزرگترین چاپگر سه بعدی دنیا اقدام به ساخت سربازخانههای بتنی ظرف مدت زمان دو روز کرده است در همین اثناء ارتش ایالات متحده یک قرارداد ۲.۶ میلیون دلاری را برای خرید پهپادهای کوچک با قابلیت تصویربرداری حرارتی و فناوریهای شرکت FLIR امضا نموده است بر این اساس، ارتش آمریکا یک سفارش بزرگ برای این سیستم موسوم به BHPRS که کوچکترین نانوپهپاد جنگی در جهان است، تنظیم و قراردادی را نیز با شرکت مایکروسافت جهت تامین صد هزار هدست واقعیت ترکیبی هولولنز منعقد نموده که اطلاعات مربوط به این تکنولوژیها در دسترس نمیباشد. لذا بخوبی میتوان درک کرد که هر چقدر سطح اطلاعات در شاخههای استراتژیک مانند علوم نظامی، اطلاعاتی، فضایی، نانو، هستهای، سلولهای بنیادین، پردازشی-ارتباطی و بیوشیمیایی بالاتر باشد، طبیعتا یا اطلاعات فنی مربوطه کمتر منتشر میگردد و یا در مواقعی نیز کلا منتشر نمیگردد چراکه پیشرفت در هریک از این علوم میتواند بهسادگی توازن قدرت را بر هم بزند و همین کافی است تا دارندگان تکنولوژیهای برتر هریک سعی در حفظ منافع خود و ایجاد مزایای رقابتی داشته باشند. بعضی از کشورها به ساز و کاری جهت دریافت جدیدترین اخبار روز دنیای فناوری مجهز هستند و میتوانند از طریق منابعی بهسرعت این اخبار را رصد و پایش نمایند اما این توانایی برای رقابت جهانی کفایت نمیکند و میبایست بتوانند با مدیریتی موثر در کشور خود همواره چرخهای خلق نوآوری، ابداعات و اختراعات را بهگردش درآورند این درحالی است که برخی از کشورها در این زمینه هیچ سازو کاری ندارند و فقط منتظر میمانند تا صاحبان تکنولوژی پس از انقضای ارزش فناوریهای خود، قسمتی از آن را در اختیار عموم قراردهند.