بهينه ساز فناوري اطلاعات و ارتباطات دكتر امين گلستاني
ارتباطات بی سیم بالاخره جایگزین روش های ارتباطی سابق شد. بلوتوث هم یکی از همین روش های ارتباطی است که به طور خودکار عمل می کند و در چند سال اخیر استفاده از آن گسترش یافته است.
بزرگ ترین نکته مثبت بلوتوث این است که می تواند ارتباطی بی سیم، ارزان و خودکار بین دستگاه های الکترونیکی برقرار کند. البته روش های دیگری هم برای برقراری ارتباط بدون سیم وجود دارند، مانند WI-FI یا ارتباط (IR) INFRARED (اشعه مادون قرمز).
اشعه مادون قرمز، امواج نوری با فرکانس پایین است که توسط چشم انسان قابل تشخیص نیستند. معمولاً در کنترل از راه دور تلویزیون ها و دستگاه های الکترونیکی از IR استفاده می شود، اما با وجود قابلیت اطمینان و مقرون به صرفه بودن استفاده از آن در دستگاه های مختلف، استفاده از این تکنولوژی خالی از اشکال هم نیست.
اول اینکه دو دستگاهی که می خواهند با استفاده از INFRARED با هم ارتباط برقرار کنند باید حتماً در خط دید مستقیم یکدیگر قرار داشته باشند. به عنوان مثل شما باید حتماً کنترل را به سمت تلویزیون یا دستگاه پخش DVD تان بگیرید تا عمل کند.
دومین مشکل این است که INFRARED همیشه یک ارتباط یک به یک برقرار می کند. یعنی شما می توانید داده ها را بین کامپیوتر LAPTOP و رومیزی تان منتقل کنید، اما امکان برقراری ارتباط همزمان با یک دستگاه دیگر مانند پرینتر یا PDA تان وجود ندارد.
بلوتوث یک استاندارد رادیویی و پروتکل ارتباطی برای مصارف با توان پایین و برد کوتاه (۱متر، ۱۰۰ متر) می باشد که با نصب یک میکروچیپ ارزان قیمت در دستگاه ها فعال می شود. دستگاه هایی که در حدفاصل مجاز از یکدیگر قرار دادند می توانند با استفاده از بلوتوث با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. از آنجایی که این دستگاه ها از یک سیستم ارتباطی رادیویی استفاده می کنند احتیاجی به خط دید مستقیم بین آنها وجود ندارد و حتی می توانند در اتاق های مجزا از هم باشند. با توجه به طرح های مختلف آنتن ها، میزان تضعیف سیگنال در مسیر انتقال و سایر متغیرها، بردهای موجود هم متفاوت هستند. اما در نهایت باید در محدوده یکی از سه کلاس موجود بگنجند:
کلاس ۱: ۱۰۰ متر، ۱۰۰ MW، ۲۰ DBM
کلاس ۲: ۱۰ متر، ۵/۲ MW، ۴ DBM
کلاس ۳: ۱ متر، ۱ MW، ۰ DBM
مشخصات
۱٫۰ و BLUETOOTH 1.0
نسخه های ۱٫۰ و ۱٫۰ B بلوتوث مشکلات و نارسایی های متعددی داشتند و اغلب شرکت های تولید کننده در برقراری ارتباط محصولاتشان با یکدیگر با مشکل مواجه می شدند.
دستگاه هایی که از این نسخه ها استفاده می کردند مجبور بودند آدرس سخت افزاری دستگاه (BD-ADDR) را در فرآیند HANDSHAKING دو دستگاه فاش کنند که در این صورت اصل پنهان نگه داشتن هویت دستگاه نقض می شد.
BLUETOOTH 1.1
. بسیاری از خطاهای موجود در ۱٫۰ B در این نسخه اصلاح شد.
. امکان پشتیبانی از کانال های بدون رمزگذاری اضافه شد.
. نشانگر قدرت سیگنال های دریافتی اضافه شد (RSSI).
BLUETOOTH 1.2
این نسخه با نسخه ۱٫۱ سازگاری دارد و تغییرات عمده آن به شرح زیر می باشند:
. سیستم تطبیقی (FREQUENCY – HOPPING SPEED SPECTRUM) AFH
که با اجتناب از به کارگیری فرکانس های پر استفاده باعث کاهش تداخل فرکانس های رادیویی می شود.
. افزایش سرعت انتقال.
. اتصالات گسترده همزمان (ESCO): که با امکان ارسال مجدد بسته های آسیب دیده، کیفیت صدای ارتباطات صوتی را بهبود می بخشد.
. پشتیبانی رابط کنترل میزبان (HCL) برای ۳-WIRE UART.
. دسترسی HCI به اطلاعات زمانی ارتباطات بلوتوث.
BLUETOOTH 2.0
نسخه بعدی بلوتوث که در حال حاضر با عنوان LISBON شناخته می شود قابلیت هایی برای افزایش ضریب امنیت و کارآیی بلوتوث دارد. تعدادی از این قابلیت ها به شرح زیر می باشند:
. افزایش سه برابر سرعت انتقال (تا ده برابر در شرایط خاص).
. توان مصرفی کمتر.
. کارایی بالاتر در حالت های چند ارتباطی ، به دلیل پهنای باند بیشتر.
Bluetooth 4.۰
بلوتوث نسخه‌ی ۴٫۰ در سال ۲۰۱۰ معرفی شد. پس از چند ارتقای کوچک که توسط اعضای Bluetooth SIG مورد موافقت قرار گرفت نسخه‌ی فعلی یعنی۴٫۲ معرفی شد (goo.gl/oKZCmX). نسخه‌ی ۴٫۰ تلفیق سردرگم‌کننده‌ای از اسامی تکنولوژی‌های مختلف و گوناگون بی‌سیم را در خود دارد: Bluetooth Classic, Bluetooth Smart, Bluetooth Low Energy(BLE) و Bluetooth High Speed. برای این که موضوع برای مشتری روشن شود بازرایابی آن بر دو برند متمرکز شد. دیوایس‌های Bluetooth Smart Ready به عنوان یک هاب یا دیوایس مرکزی عمل می‌کنند، بدین معنا که آنها می‌توانند درخواست‌های جُفت شدن با سایر دیوایس‌های بلوتوث را راه‌اندازی و اجرا نمایند. آنها نوعا شامل یک نمایش‌گر و یک صفحه کلید یا صفحه لمسی می‌شوند. مثال‌های دیوایس‌های Smart Ready شامل PCها، لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها، گوشی‌های هوشمند و ساعت‌های هوشمند می‌شوند. اگر یک دیوایس لیبل Bluetooth Smart داشته باشد به عنوان یک دیوایس تجهیزات جانبی عمل می‌کند. این‌ها قبل از این که بتوانند کار مفیدی انجام دهند باید به شکلی موفقیت‌آمیز با یک هاب Bluetooth Smart Ready جفت شوند. آنها معمولا دیوایس‌های کوچک، فاقد اسکرین و صفحه‌کلید مثل هدفون‌های بی‌سیم، مسواک‌های هوشمند، کنترولرهای بازی، سنسورهای محیطی و پردازش‌گرهای پرداخت مبتنی بر Beacon هستند.
اعلام نسخه‌ی ۵
تیم توسعه‌ی بلوتوث، مشخصات Bluetooth 5 را در ماه ژوئن اعلام کرد (Bluetooth.com). توجه داشته باشید که برخلاف سنت قبل، اسم این نسخه‌ی جدید v5.0 یا حتی ۵٫۰ نیست بلکه فقط ۵ است. تیم توسعه امیدوار است این اسم جدید بتواند به مشتریان نشان دهد این یک تکنولوژی قدرتمند و قابل اطمینان است. مثل همیشه و زمانی که یک نمونه‌ی عمده و جدید تکنولوژی منتشر می‌شود، این استاندارد نیز دو سال تحت توسعه و بررسی قرار داشت. اما تا زمانی که مشخصات ثابت و پالایش شده‌ی آن نهایی نشود تولیدکننده‌ها نمی‌توانند یک استاندارد جدید را کاملا به کار بگیرند. هرچند، حالا که درباره‌ی آن صحبت می‌کنیم موعد عرضه‌ی این استاندارد نزدیک است. بلوتوث یک استاندارد بزرگ و عمده است که جنبه‌های متعددی از ارتباطات و امنیت را تحت پوشش قرار می‌دهد. متعاقب این موضوع چیزهای زیادی وجود دارد که در یک مقاله‌ی واحد نمی‌توان به همه‌ی آنها پرداخت. درعوض، ما بر ویژگی‌های کلیدی Bluetooth 5 متمرکز خواهیم شد زیرا این‌ها هستند که بیشتر از بقیه برای ما اهیمت دارند.
همان‌گونه که قبلا اشاره کردیم، یکی از بزرگ‌ترین مشوق‌ها برای تکنولوژی Bluetooth 5 پیاده‌سازی Beaconهای info-streaming است. این Beaconها که در فروشگاه‌های بزرگ و خیابان‌ها و سایر اماکن عمومی قرار دارند داده‌ها را به دیوایس‌های مجاور که مشتریان حمل می‌کنند عبور می‌دهند. سرعت و بُرد افزایش یافته در Bluetooth 5 بدین معنا است که این Beaconها می‌توانند اطلاعات مکان‌محور غنی‌تری را تحویل دهند. این داده‌ها شامل نقشه‌های ناوبری و پیمایش و همچنین تبلیغات می‌شود که اطلاعات را به مشتریان و فعالیت‌های تجاری مجاور انتقال می‌دهند. Bluetooth 5 به Beaconها اجازه می‌دهد از مزیت حساسیت به مکان برخوردار شوند. این به معنای افزایش دقت نقشه‌ها در زمانی که مسیرها را ارائه می‌کنند می‌شود- چیزی که در زندگی مدرن ما و فروشگاه‌های چند طبقه از اهمیتی حیاتی برخوردار است. افزایش دقت در مشخص کردن مکان کاربردهای تجاری بیش‌تری دارد. به عنوان مثال مدیران انبار قادر خواهند شد لیست موجودی انبار خود را تنها با راه رفتن در انبارها مشخص نمایند. و یک بار دیگر Apple نیز از تکنولوژی iBeacon خود که وقتی شما به یک مکان خاص می‌رسید یا آن را ترک می‌کنید هشدارها را به اپلیکیشن‌های iOS ارسال می‌کند بهره‌ی بیش‌تری کسب خواهد کرد.
نویسنده: دکتر امین گلستانی، مشاور و مدرس استراتژی های فناوری و امنیت اطلاعات
