نويسنده: دكتر امين گلستاني
چكيده
زمينه و هدف
زمينه انجام اين تحقيق، محيط‌زيست جانداري اعم از گياهان، جانوران و انسان‌ها مي‌باشد و هدف از انجام اين تحقيق، بررسي تاثيراتي است كه امواج راديويي مي‌توانند بر سلامت و بقاي اين محيط وارد آورد.
روش بررسي
در اين پژوهش از روش مطالعه كتابخانه‌اي، بصورت توصيفي استفاده شده و جهت جمع‌آوري داده‌ها از روش مطالعه و جستجو، بهره گرفته شده است و براين اساس دو سوال اساسي به عنوان سوالات تحقيق مطرح شده است.
يافته‌ها
در بررسي‌هاي انجام شده مشخص شد كه امواج راديويي و ميدان‌هاي الكترومغناطيسي مي‌توانند تاثيرات زيادي در غدد، باروري، بافت‌هاي استخواني و سيستم گردش خون جانوارن همچنين اختلالاتي در خواب، تمركز و سردرد و خستگي انسان‌ها داشته باشند. ضمنا بررسي‌‌ها در خصوص تاثير امواج الكترومغناطيس و راديويي بر گياهان، حاكي از اين مورد است كه اين امواج مي‌تواند بر سرعت و تعداد جوانه‌زني گياهان تاثيرات منفي داشته، آنها را دچار رزونانس شديد و نتيجتا كند شدن يا توقف جريان شيره گياهي نمايد. در اين اثنا نتايجي نيز در خصوص بارش باران‌هاي اسيدي و جريان‌هاي القايي الكترويون‌ها بدست آمد كه موجب آسيب جدي به پوشش گياهي ميشود.
نتيجه‌گيري
دراين تحقيق، مشخص شد كه امواج راديويي مي‌توانند آثاري جسمي و روحي را بر بشر و ساير موجودات زنده اعم از گياه و جانواران باقي بگذارد كه بنا به شدت ميزان تابش اين امواج، مي‌تواند آثار و پيامدهايي غيرقابل اجتنابي داشته باشد لذا دامنه اين آثار نه تنها بر موجودات زنده بلكه بر آب و خاك نيز توسعه يافته است و جنبه‌های مختلف زندگی گیاهان از جمله نمو رویشی، زایشی و عملکرد و ساختار سلول‌های گیاهی را نيز تحت تاثير قرار مي‌دهد.
واژگان كليدي: تشعشعات راديو فركانس، امواج مايكروويو، اشعه الكترومغناطيس
Study in Effectiveness of Radio Waves on Existence Environment Health
Abstract:
Background & Objectives
Existence environment as background of this research is included plants, animal and human. So, for Understanding of effectiveness of radio waves for existence environment health is considering as objectives of doing this study.
Materials & Methods
This research use from library study technique as explanation method and for collection of data, it use from study and search technique, so for research questions, it consider two main questions.
Results
In this study, it is determined that the Radio waves and electromagnetic fields can effects in glands, pregnancy, tissue bones and blood flow system. It can cause to conflict in sleep, concentration, headache and tiredness for human. Study research regarding to effectiveness of electromagnetic waves on plants determines that the waves can effects on amount and speed of plants germination. So, the plants with resonance have results of reduce or stop of flow plant sap. In this regard, it achieves that some injury regarding to acid rain in serious harm of cover plants vegetation.
Conclusion
In this research, it is determined that the radio waves can effects to physical and mental harm for human and all fauna including plants and animals. These effects are various results depend on the rate of radiation, so the domain of these effects is developed on water and soil, therefore various aspects of plants life included Vegetative growth, geniture, function and plant cell structure will be affected by these waves.
Keywords
Radio frequency radiation, RF Micro Wave radiation, Electromagnetic Radiation,
۱-مقدمه
با توجه به كاربردهاي علوم فناوري اطلاعات و ارتباطات از قبيل ارسال داده و اطلاعات به مسافت‌هاي طولاني در زمان‌هاي بسيار كوتاه، انسان امروزي براي تسريع امور خود از حداكثر توانمندي اين علوم بهره مي‌گيرد و در مواقعي، فراموش مي‌كند كه اين ابزار و تجهيزات، مي‌توانند آثار مخربي نيز بر روح و جسم او وارد نمايند. امواج راديويي كه هر روزه بر محيط‌زيست ساطع مي‌گردند از تنوع و گوناگوني زيادي اعم از امواج مايكروويو، امواج الكترومغناطيس ناشي از خطوط انتقال نيرو، دكل‌هاي مخابراتي و تلفن‌هاي همراه برخوردار مي‌باشند، لذا هريك نيز بنا به شدت و قوت سيگنال‌ها داراي آثاري متفاوت مي‌باشند. اين آثار مي‌توانند از جسم و روح انسان تا رشد و نمو گياهان را در بر داشته باشند. بنابراين اهميت مطالعه و بررسي آثار امواج راديويي و الكترومغناطيسي، به‌منظور شناسايي آسيب‌هاي وارده به پيكره محيط‌زيست، امري ضروري مي‌باشد، چراكه بدون انجام تحقيق و پژوهش در اين‌خصوص، يافتن راهكارهايي كه در كنار استفاده از قابليت‌هاي فناوري اطلاعات، آسيب‌ها و خطرات را تعديل نمايد، امري غيرممكن خواهد بود.
براين اساس، در اين مقاله سعي شده تا بخشي از آثار مخربي كه امواج راديويي بر جسم و روح آدمي و عوامل اصلي مهم زيست محيطي مانند گياهان و جانوران، وارد مي‌سازند، به حيطه تحقيق كشانده شود تا بدين‌وسيله بتوان بخش كوچكي از اين تخريب‌ها را آشكار نمود و با استفاده از يافته‌هاي آزمايش‌هاي تجربي بر جانداران و گياهان، به نتايج دقيق‌تري دست يافت.
۲- روش بررسي
هدف از اجراي اين تحقيق، مطالعه آثار امواج راديويي بر محيط‌زيست مي‌باشد لذا انسان، گياه و ساير جانوران به‌عنوان فاكتورهاي اصلي محيط‌زيست، جهت انجام تحقيق در نظر گرفته شده‌اند و از طريق مطالعه و تدوين نتايج آزمايش‌هاي تجربي انجام شده بر اين فاكتورها، مي‌توان تاثيرات امواج راديويي را بر محيط‌زيست مورد مطالعه قرار داد، لذا جهت انجام تحقيق در يك چارچوب علمي، سوالات اساسي به قرار زير طرح مي‌گردد:
- آيا امواج راديويي بر سلامت انسان و حيوانات تاثيرگذار مي‌باشد؟
- آيا امواج راديويي مي‌تواند تاثيري در رشد و نمو گياهان داشته باشد؟
اين تحقيق از نوع روش مطالعه كتابخانه‌اي و بصورت توصيفي مي‌باشد و جهت جمع‌آوري داده‌ها نيز از روش مطالعه و جستجو استفاده گرديده است، لذا به‌جهت تقويت مفهوم يافته‌ها نيز از نتايج تحقيقات آزمايشگاهي متخصصين با ذكر منابع بهره‌برداري شده است.
از آنجا براي بررسي يك پديده، ابتدا از روش‌هاي تجربي و آزمايشگاهي، تاثيرات آن پديده را بر حيوانات و جانداران آزمايشگاهي، مانند موش و خرگوش تحت بررسي قرار مي‌دهند، لذا در اين تحقيق نيز سعي شده تا براي پاسخ به سوال اول پژوهش، يافته‌هاي چهار آزمايش زير را مورد بررسي قرار دهيم تا از طريق خروجي‌هاي بدست آمده، بتوان سطح تاثير امواج را بر حيوان و انسان مطالعه نمود، اين آزمايش‌ها به‌قرار زير مي‌باشند:
الف) بررسي آثار تابش امواج الكترومغناطيس بر غدد جانوران
به اين منظور، عملكرد غدد مربوط به باروري موش ماده در تاثير امواج راديويي و الكترومغناطيسي مورد بررسي قرار گرفته است تا در تعميم نتايج آن بتوانيم تاثير امواج را در سلامت اين غدد در انسان مورد بررسي قرار دهيم.
ب) بررسي آثار امواج الكترومغناطيس بر رشد جانوران
دراين راستا تاثير امواج راديويي و الكترومغناطيسي بر بافت‌هاي استخواني جنين موش صحرايي مورد تحقيق قرار گرفته است و از نتايج آن نه تنها براي بررسي تاثير امواج بر رشد حيوان، بلكه در انسان نيز استفاده شده است.
ج) بررسي آثار امواج مايكروويو بر سلامت خون جانوارن
جهت بررسي تاثير امواج راديويي و الكترومغناطيسي در انسان و حيوان، سيستم خوني خرگوش به عنوان بستر تحقيق درنظر گرفته شده است، چراكه اين نمونه مي‌تواند بسيار مشابه گردش خوني انسان عمل كند.
د) بررسي آثار امواج بر سلامت زندگي بشر
جهت روشن‌تر شدن روال انجام كار به ارائه برخي از جزئيات اجرايي آزمايش‌ها و آزمون‌ها پرداخته ميشود تا در انجام بررسي و نتيجه‌گيري‌ها، تسهيل بوجود آيد.
الف) بررسي آثار تابش امواج الكترومغناطيس بر غدد جانوران
كاربرد و گسترش روزافزون وسایل و لوازم خانگی مولد میدان الكترومغناطیسی (یخچال، كامپیوتر، تلویزیون و …) و همچنين امواج ساطع شده از تلفن‌هاي همراه، كابل‌هاي انتقال نيرو و دكل‌هاي مخابراتي، باعث توجه فراوان مراكز تحقیقاتی نظیر سازمان بهداشت جهانی به‌بررسی اثرات زیان‌بار آن بر سلامت شده است. در این مطالعه اثرات تابش امواج الكترومغناطیسی ضعیف بر غدد باروري موش ماده بررسی شده است.[۱]
در این پژوهش تجربی و آزمايشگاهي، با طراحی یك سیستم مولد میدان الكترومغناطیسی با شدت ۱۵ گاوس به‌بررسی اثرات امواج مذكور بر غدد باروري موش ماده نژاد Balb/C پرداخته شده است. برای انجام كار، موش‌های ماده بالغ به مدت چهار روز و هر روز شش ساعت در سیستم مذكور تحت تاثیر امواج قرار داده شدند و تغییرات سطوح هورمونی [۱]FSH, [2]LH، استرادیول و پروژسترون به روش رادیوایمنواسی[۳] بررسی و نیز به كمك مطالعات میكروسكوپی نوری و الكترونی گذاره، ساختار و فراساختار تخمدان‌ها و تعداد و انواع فولیكول‌های تخمدانی در موش‌های ماده تیماری و موش‌های ماده بالغ نسل اول، مورد بررسی قرار گرفت تا از اين طريق بتوان سطح تاثيرگذاري امواج را بررسي كرد.
ب) بررسي آثار امواج الكترومغناطيس بر رشد جانوران
هدف از انجام اين آزمايش، بررسی اثرات امواج الكترومغناطیس با فركانس ۲۷٫۱۲ مگاهرتز بر ساختار بافت استخوانی جنین موش صحرايي‌نژاد Sprague Dawley با استفاده از میكروسكوپ الكترونی مي‌باشد. براين اساس، موش‌های صحرایی باردار، در زمان‌های مختلف دوران بارداري (گروه تجربی اول از روز صفر تا ششم بارداری، گروه تجربی دوم از روز هفتم تا سیزدهم بارداری و گروه تجربی سوم از روز چهاردهم تا بیستم بارداری) در میدان الكترومغناطیس با فركانس ۲۷٫۱۲ مگاهرتز با شدت ۱۰ وات بر سانتی‌متر مربع به مدت هفت روز متوالی و روزانه در دو نوبت ۱۵ دقیقه‌ای و جمعا ۲۱۰ دقیقه قرار گرفتند. برای مطالعه فراساختاری بافت استخوانی جنین‌ها، ناحیه میددیافیز تیبیای راست تعداد ۲۱ جنین ۲۱ روزه مورد بررسی قرار گرفتند.
ج) بررسي آثار امواج مايكروويو بر سلامت خون جانواران
از آنجاكه امواج ماكروویو در بخش‌های مختلف صنعتی، پزشكی، علمی و لوازم خانگی، كاربردهای بسیاری دارد لذا به‌عنوان متداول‌ترين موجي كه همواره بر بدن در حال تابش است، جهت تحقيق درنظر گرفته شده است. كاربرد این امواج با فركانس ۹۱۵ مگاهرتز در تلفن سیار باعث ایجاد اثرات حرارتی و غیرحرارتی میشود. با توجه به استفاده فراوان و طولانی مدت افراد مختلف جامعه از این وسیله و نیز با توجه به اهمیت ویژه آنتی اكسیدان‌ها در سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلا به برخی بیماری‌ها، در این پژوهش به‌بررسی اثرات بیولوژیكی امواج ماكروویو تلفن همراه با فركانس ۹۱۵ مگاهرتز بر تغییرات آنتی اكسیدانی پرداخته شد.
این پژوهش به شیوه تجربی و با آزمایش بر روی ۱۴ خرگوش نر سفید سه ماهه با نژاد خالص نیوزلندی و وزن ۱۴۰۰-۱۷۰۰ g انجام شد. خرگوش‌ها به صورت تصادفی به دو گروه شاهد و مورد، تقسیم شدند. گروه مورد به مدت سه هفته، روزی ۸ ساعت، در معرض امواج مایكروویو با فركانس ۹۱۵ مگاهرتز و میانگین چگالی توان ۰٫۶۷۸۹ mW/cm2، كه توسط دستگاه شبیه ساز، تولید شده بود در یك محفظه كاملا ایزوله در مواجهه تمام بدن قرار گرفتند. پس از مواجهه، به‌صورت مستقیم از قلب گروه‌های شاهد و مورد، خونگیری شد و میزان ظرفیت آنتی اكسیدانی سپس داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS توسط آزمون t-test، تجزیه و تحلیل گردید.
د) بررسي آثار امواج بر سلامت زندگي بشر
در تحقيقات انجام شده، سعی شد تا با بررسي یافته‌های بدست آمده از استانداردهای موجود و خروجي مطالعات تاثير امواج دکل‌های مخابراتی تلفن همراه، در تحقيقات اپیدمیولوژیک سوئیس، saneini، ژاپن و ايران، نتايجي منطقي حاصل گردد تا بتوان الگوهاي مختلف اين تاثيرات را در يك نمونه آماري بزرگ مورد بررسي قرار داد.[۲]
نحوه بررسي آثار امواج راديويي بر رشد و نمو گياهان
در اين آزمايش، در يك محيط آزمايشگاهي، گياهان به دو دستة پرآب و كم‌آب تقسيم‌بندي شدند، لذا با تابش امواج شبيه‌سازي شده از كابل‌هاي خطوط انتقال نيرو و مخابراتي بمدت يك‌ماه بر بذر، آب، خاك و بدنه گياه در محيط مناسب رشد گياه از نظر اكسيژن و نور آفتاب، شرايط مورد بررسي و تحقيق قرار گرفت.
۵-يافته‌هاي پژوهش
يافته‌هاي سوال اول پژوهش:
الف) بررسي آثار تابش امواج الكترومغناطيس بر غدد جانوران
یافته‌های حاصل نشان داد، میدان الكترومغناطیسی با شدت ۱۵ گاوس بر وزن و اندازه تخمدان‌ها در موش‌های مادة تیمار شده و فرزندان نسل اول، تغییرات معنی‌داري ایجاد ننمود. لیكن مطالعه آماری تعداد فولیكول‌های تخمدانی افزایش معنی‌داری را در موش‌های ماده تیماری نشان داد (P<0.05) بررسی میكروگراف‌های تهیه شده بیانگر هتروكروماتینی شدن[۴] شدید اووسیت‌ها و سلول‌های فولیكولر، افزایش پلی‌زوم و تجمع میتوكندری‌ها[۵] و شكاف‌دار شدن هسته‌ها بود. همچنین كاهش مقادیر FSH, LH و كاهش درصد موفقیت باروري از دیگر نتایج بود. یافته‌های حاصل از این پژوهش بیانگر تاثیرگذاری میدان‌های الكترومغناطیسی بر ساختار غدد باروري، افزایش تعداد فولیكول های تخمدانی و تاثیر بر سیستم آندوكرین و نیز كاهش باروری میباشد. [۳]
ب) بررسي آثار امواج الكترومغناطيس بر رشد جانوران
تابش امواج باعث افزایش دمای كولون موش صحرايي گروه‌های تجربی گردید، به‌طوریكه در بدن اين حيوانات، هایپرترمی ایجاد شد. مطالعه فراساختاری ناحیه میددیافیز تیبیای این جنین‌ها در گروه‌های تجربی، تغییرات را به صورت واكوئولیزه شدن و چروكیدگی سیتوپلاسم[۶]، دژنرسانس[۷] ارگانل‌های سیتوپلاسمی مانند میتوكندری و شبكه آندوپلاسمی خشن، چروكیده شدن هسته و افزایش هتروكروماتینی آن در استئوبلاست‌ها[۸] واز سوی دیگركاهش ترابكولای استخوانی در فضای بین سلولی نشان داد كه میزان این تغییرات در گروه تجربی دو به‌مراتب شدیدتر بود. لذا امواج الكترومغناطیس بافركانس ۲۷٫۱۲ مگاهرتز سبب تغییرات ساختاری در تعدادی ازاستئوبلاست‌ها گشته و اثرات وقفه ای بر روند استئوژنز جنین‌ها داشته است.[۴]
ج) بررسي آثار امواج مايكروويو بر سلامت خون جانواران
نتایج حاصل از مقایسه میان میانگین غلظت آنتی اكسیدان‌ها در پلاسمای گروه بروز تغییرات معنی‌داری را نشان داد. میانگین غلظت آنتی اكسیدان‌ها در پلاسمای گروه مورد نسبت به گروه شاهد، در حدود ۳۰ درصد كاهش یافت. براين اساس مي‌توان چنين گفت كه یافته‌ها نشان می‌دهد، امواج مایكروویو ناشی از تلفن‌های سیار باعث كاهش ظرفیت آنتی اكسیدانی پلاسما میشود و به‌عنوان یك عامل زیان‌آور فیزیكی مطرح میباشد. لذا مي‌بايست به منظور پیشگیری از استرس اكسیداتیو ویا كاهش چشمگیر آن فركانس كاربردی در تلفن‌های سیار و چگالی توان كاهش یافته و مواد حاوی آنتی اكسیدان در رژیم غذایی كاربران گنجانده شود.[۵]
د) بررسي آثار امواج بر سلامت زندگي بشر
در بررسی‌هاي انجام شده، سعی شد تا با مطالعه یافته‌های بدست آمده و استانداردهای موجود نتایج منطقی جهت حل معضلات موجود دکل‌های مخابراتی تلفن همراه بدست آورد، لذا با انجام مطالعات ، اعم موارد به‌شرح زير ارائه ميشود:
- نتایج مطالعه اپیدمیولوژیک در سوئیس: طی مطالعات انجام شده %۷۴ شکایت افراد به بهانه تماس با آنتنها بوده و نتایج بررسی‌های انجام شده در ناحیه تابش‌گیری به‌شرح ذیل اعلام گردیده است :
- %۴۹ اختلال خواب
- %۱۷ سردرد
- %۱۸ اختلال در تمرکز فکر
- %۱۶ خستگی
در جمع‌بندی نهایی، طی پرسشنامه‌های تهیه شده، %۷۴ افراد علائم خود را ناشی از آنتن BTS و %۱۵ بدلیل تلفن همراه و %۱۱ علت را خطوط انتقال میدانند. همچنين بیشترین میزان تابش‌گیری نزدیک آنتن و در معرض مستقیم امواج که بیش از حد مجاز تعیین شده توسط ICNIRP اما با افزایش فاصله از آنتن در فاصله کمتر از ۴٫۸متر ، چگالی توان به میزان کمتر از حد مجاز تعیین شده توسط ICNIRP میرسد .[۶]
- مطالعات saneini : بر اساس تحقيقات انجام شده، علائم ظاهر شده در ساکنین اطراف آنتنهای تلفن همراه براساس فاصله محل سکونت تا آنتن به سه دسته تقسیم میشود: [۷]
۱- تابش در فاصله ۱۰۰ متر: تمایل به افسردگی، کاهش حافظه، سرگیجه
۲- تابش در فاصله ۲۰۰ متر: سردرد، اختلال خواب، احساس ناراحتی و مشکلات پوستی
۳- تابش در فاصله ۳۰۰ متر: ایجاد خستگی
- مطالعه در ژاپن: شایان ذکر است، مواجهه با امواج مایکروویو تلفن همراه در محفظه فلزی جذب انرژی را بیشتر میکند، مثلاً کاربرد تلفن همراه در اتومبیل موجب جذب بیشتر امواج میشود که احتمالاً به دلیل انعکاس و بازتاب امواج از طریق سطوح فلزی ماشین و جذب مجدد آنها توسط بدن است، لذا در چنین مواقعی بايد کمتر از تلفن همراه استفاده شود و یا از کیفهای کوچک برای نگهداری تلفن همراه در جهت کاهش امواج جذب شده توسط بدن استفاده شود.[۸][۹]
- مطالعه در ایران: در این تحقیق حدود و مقادیر مرجع گرفته شده از مقررات، قوانین، استانداردها، راهنماها و سایر مدارک ملی و بین المللی با هم مقایسه می‌شوند. کانون توجه اصلی بر روی حدود طیف فرکانسی (MHz900) برای پوشش مقادیر در معرض قرارگیری در اطراف ایستگاه‌های اصلی ۹۰۰ GSM میباشد. بیشترین چگالی توان اندازه‌گیری شده از میان ۳۴۶ مورد اندازه‌گیری در یک فرکانس واحد در باند۹۰۰ GSM برابر با mW/m2 4/13 در فرکانس MHz 4/952 مطابق با ۲۸ درصد از حد در معرض قرار گرفتن ICNIRP برای جمعیت عمومی بود. حداکثر چگالی توان در فرکانسهای منفرد بین کمتر از µ ۱ و mW/m24/13 متغیر است، یعنی معادل با تفاوتی به اندازه حداقل ۷ رقم معنی‌دار.
يافته‌هاي سوال دوم پژوهش:
اثر امواج راديويي و الکترومغناطیس بر رشد و نمو گیاهان
بررسی‌های زیادی روی اثرات ناشی از امواج الکترومغناطیسی بر گیاهان شده است. در چندین بررسی روی جوانه‌زنی بذرها، قرار گرفتن در معرض میادین ثابت الکترومغناطیسی سبب افزایش سرعت و تعداد جوانه‌زنی شده است و گیاهانی که در معرض این پرتوها قرار گرفته‌اند، طول و قطر بیشتری نشان داده‌اند.
طي مطالعات انجام شده، چنين برداشت ميشود هنگامی که ریشه‌های درختان در آب یا در نزدیکی رودخانه قرار داشتند، بیشتر از سایر اوقات آسیب‌پذیر مي‌شوند. گیاهان یا موجودات و یا هر چیزی که دارای آب باشد، تحت تأثیر امواج الکترومغناطیسی دچار رزونانس (تشدید) میشود و این ویژگی آثار ناشی از این امواج را تشدید میکند.
در طبیعت، پرتوهای الکترومغناطیسی در محدوده مرئی، دارای قابلیت نفوذ محدودی روی مواد هستند و به‌همین علت، تأثیر امواج الکترومغناطیسي در محدوده مرئی در لایه‌های سطحی دانه‌های گیاهان توزیع میشود و بخش اصلی دانه در معرض این پرتو قرار نمی‌گیرد. اما پرتوهای الکترومغناطیسی با فرکانس پايین، روی ویژگی‌های الکتریکی غشا و آب دانه تأثیر می‌گذارد و سبب تسریع فرایندهای زیستی و تبادل مواد در سلول‌های بذر میشود. این رزونانس سبب میشود که مواد مغذی به همه حجم دانه وارد شوند و به موجب این عمل، دانه‌ای با جوانه‌زنی سریع و گیاهی با ریشه غيرطبيعي تولید شود. وجود این امواج سبب تخریب بافت درونی خاک میشود و تارهای کشنده گیاهانی را که در این منطقه قرار گرفته‌اند، از بین می‌برد. گیاهانی که در بالای سفرة آبی قرار دارند از بی‌آبی نابود مي‌شوند. از طرف دیگر از بین رفتن تمایز بالقوه الکتریکی در آب و در گیاهان در دستگاه گردش مواد از توانایی لوله‌های مویین جهت کشش آب به سمت بالا در گیاهان جلوگیری میکند و سبب کند شدن جریان شیره گیاهی و حتی توقف آن میشود. در نتیجه، گیاهان و به خصوص درختان از رأس به سمت قاعده پژمرده و در نهایت خشک می‌شوند وکمترین آسیبی که در درختان اطراف دکل‌های مخابراتی و ایستگاه‌های رادیویی دیده میشود، ایجاد شكل ظاهری ضعیف و تأخیر احتمالی رشد است که خود، عاملی برای تضعیف گیاهان نسبت به عوامل بیماری‌زا است.
۴-تفسير نتايج و جمع بندي
در طی سی سال اخیر، تراکم ارتباطات در جهان چهار برابر شده و ارتباطات الکترومغناطیسی به صد برابر افزایش یافته است. امروزه درختان و دیگر موجودات زنده، چند میلیارد بار بیشتر از حد طبیعی در معرض پرتوهای خطرناک مایکروویو قرار دارند. بر اساس نتايج بدست آمده از بررسي يافته‌هاي موجود مي‌توان از منظر مديريت محيط زيست، چنين نتيجه‌گيري نمود كه برخلاف اثرات حرارتي امواج مايكروويو كه منحصراً با چگالي توان يا SAR تعريف ميشود اثرات بيولوژيك غير حرارتي مايكروويو به شرايط مواجهه بستگي دارد كه علاوه بر چگالي توان، عوامل مختلف ديگري نظير فركانس، مدولاسيون، زمان تناوب و مدت مواجهه، مجاورت آنتن به بافت و سطحي از بافت كه مورد مواجهه قرار گرفته، بسيار موثر هستند. البته اثر چگالي توان از اهميت بالاتري برخوردار است. اثر چگالي توان وابستگي شديدي به‌مدت مواجهه دارد به‌طوري كه اثرات غيرحرارتي ناشي از چگالي توان كم در مواجهه طولاني مدت، مي‌تواند مشابه اثرات غير حرارتي ناشي از چگالي توان بالا در مدت مواجهه اندك باشد از طرفي، وجود آب در پیکرة همه موجودات زنده سبب جذب امواج میشود که خود امواج نیز سبب ایجاد رزونانس در مولکول‌های آب می‌شوند و با این فرایند بسیاری از فرایندهای زیستي سلول‌ها دست‌خوش تغییر می‌شوند. بنابراين تاثير امواج بر حالات روحي انسان مي‌تواند منجر به بروز خستگي، خواب‌آلودگي يا بروز عصبانيت شود. همانطور كه آزمايش‌هاي تجربي نشان دادند، تابش طولاني مدت امواج راديويي، الكترومغناطيس و ماكروويو مي‌تواند غدد باروري، بافت‌هاي استخواني و همچنين گردش خون در جانداران و جنين آنها كه بي‌دفاع‌تر هستند را تحت تاثير قرار دهد، بنابراين انسان و حيوان، نه تنها از نقطه نظر روحي، بلكه از منظر جسمي نيز دچار آسيب‌هاي جدي مي‌شوند. اين آلودگي، مي‌تواند آثاري جسمي و روحي را بر بشر و ساير موجودات زنده باقي بگذارد كه بنا به شدت ميزات تابش اين امواج، مي‌تواند آثار و پيامدهايي غيرقابل اجتناب داشته باشد. دامنه اين آثار، نه تنها بر موجودات زنده بلكه بر آب و خاك نيز توسعه يافته است، بطوريكه بررسی‌ها نشان می‌دهند که امواج بر جنبه‌های مختلف زندگی گیاهان از جمله نمو رویشی، زایشی و عملکرد و ساختار سلول‌های گیاهی اثر می‌گذارند و با فرکانس پایین سبب سریعتر شدن جوانه‌زنی دانه‌ها می‌شوند و می‌توانند روی توان زیستی دانه‌ها تغییر ایجاد كرده، چرخه طبيعي رشد و نمو را به چالش بكشد.
بررسی‌ها در محیط‌های جنگلی پاک و عاری از آلودگی نشان داده است که علی‌رغم فقدان رسوبات شیمیایی، طبقه‌بندی زیرین درختان اسیدی است. ایجاد این شرایط مستلزم وجود یک جریان الکتریکی و الکترولیز یون‌هاست. در برخی مناطق، رادارهای مخابراتی، تأثیرهای مخربی بر جنگل‌های نزدیک گذاشته است. چراكه این پرتوها باعث ایجاد رزونانس در غشای سلولی گياهان میشود که در نتیجه سبب اختلال یا توقف در گردش آب در سلول‌ها و تغییر تعادل ذرات باردار میشود. گیاهان و به‌خصوص درختان، این امواج را دریافت و به امواج الکتریکی تبدیل می‌کنند. این امواج الکتریکی به‌سمت زمین جریان می‌یابند. به‌خصوص برگ‌های گیاهان جایگاه جذب این امواج هستند و سبب انتقال این امواج از طریق رزونانس می‌شوند كه این فرایند باعث القای جریان ذرات باردار در برگ‌ها میشود. جریان از طریق رزونانس به ریشه میرسد و از طریق ریشه در خاک منتشر میشود و نوعی الکترولیز ایجاد میکند که به اسیدی شدن خاک منجر میشود. تغییر در تعادل یونی خاک می‌تواند در تعادل مواد معدنی و فعالیت موجودات زنده خاک نيز تغییر ایجاد کند، بنابراين تاثيرات منفي امواج بر انسان، حيوان و گياه موضوعي قطعي و اثبات شده است.
۵-منابع
[۱] Tablado L, Perez-Sanchez F. 1998, Effects of exposure to static magnetic fields on the morphology and morphometry of mouse epididymal sperm. Bioelectromagnetics.
[۲] Mahrour N., Pologea-Moraru R., Moisescu M. G., Orlowski S., Leveque Ph., Mir L. M., 2003, In vitro increase of the fluid – phase endocytosis induced by pulsed radio frequency electromagnetic field: Importance of the electric field component, Complement. Ther. Nurs. Midwifery, 4:191-197.
[۳] IIhan A., Gurel A., Armutcu F., Kamisli S., Iraz M., Akyol 0., Ozen S.Ginkgo, 2004, prevents mobile phone-induced oxidative stress in rat brain, Clin. Chim.
[۴] Nakamura H, Matsuzaki I. 2003, Nonthermal effects of mobile-phone frequency microwaves on uteroplacental functions in pregnant rat. Reproduction Toxicology.
[۵] Nakamura H., Matsuzaki H., Hatta K., Nobukuni Y., Kambayashi Y., Ogino K., 2003, Nonthermal effect mobile – phone frequency microwave on uteroplacental functions in pregnant rats.
[۶] Coleman M, Bera 1988, IV: A review of epidemiological studies of the health effects of living near or working with electricity generation and transmission equipment. Int J Epidemiol.
[۷] NIEHS report, 1999,”Health Effects from Exposure to Power Line Frequency Electric and Magnetic Fields”.
[۸] Banik S., Bandyopadhyay S., Ganguly S. 2003, Biological effect of electromagnetic fields, Bioresource.
[۹] SMMANN, T G Cooper, SG., Allen , 2000, Exposure to Radio Waves near Mobile Phone Base Stations, NIRPB- R321.
۶- پي نوشت ها :
[۱] FSH: Follicle-stimulating hormone
[۲] Luteinizing hormone
[۳] Radio Immuno Assag (RIA)
[۴] Hetero chromatin
[۵] Mitochondrion
[۶] Cytoplasm
[۷] Degeneration
[۸] Osteoblast
